Νηστίσιμος/ Vegan/ Vegeterian/ Χαλβάς Φαρσάλων (Χωρίς Βούτυρο)

Ιστορία & Θεωρία του Χαλβά: Ο χαλβάς είναι ένα από τα πιο διαδεδομένα γλυκά της Ανατολικής Μεσογείου, των Βαλκανίων, της Μέσης Ανατολής και της Ινδίας. Έχει μακραίωνη ιστορία και πολλές διαφορετικές παραλλαγές, που διαμορφώθηκαν μέσα από τις πολιτισμικές ανταλλαγές των λαών.

Προέλευση του Χαλβά: Η λέξη "χαλβάς" προέρχεται από την αραβική λέξη "ḥalwā" (حلوى), που σημαίνει "γλυκό". Η πρώτη αναφορά στον χαλβά χρονολογείται από τον 13ο αιώνα, σε αραβικά και περσικά κείμενα. Στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, ο χαλβάς ήταν βασικό γλύκισμα στα παλάτια και υπήρχε ειδικό τμήμα κουζίνας γνωστό ως "Helvahane", όπου παρασκευαζόταν για τους σουλτάνους. Στην Ελλάδα η κατανάλωση χαλβά αναπτύχθηκε μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, με την έλευση των Ελλήνων Μικρασιατών που είχαν την παράδοση και την τεχνογνωσία παρασκευής του προϊόντος (όπως ο χαλβάς Κυργίων Δράμας και Δραπετσώνας, αλλά και Θεσσαλονίκης που έχουν τις ρίζες τους από τη Μικρά Ασία). Ήταν έμπειροι τεχνίτες και έφτιαξαν στην αρχή μικρά εργαστήρια παραγωγής χαλβά κυρίως στη Θεσσαλονίκη και στον Πειραιά. Το 1936, για να ενισχυθούν οι σταφιδοπαραγωγοί, επεβλήθη η παραγωγή χαλβά από σταφιδίνη (το φυσικό σιρόπι της σταφίδας), και στα χρόνια της κατοχής χρησιμοποιήθηκε και το χαρουπόμελο. Η προσθήκη ζάχαρης απαγορευόταν μέχρι το 1965. Από τότε ο χαλβάς εξελίχθηκε και σήμερα, βρίσκουμε πολλές ποικιλίες (με ξηρούς καρπούς, με μέλι , με φρουκτόζη, με σοκολάτα κ.α.).

Είδη Χαλβά

1.     Χαλβάς Σιμιγδαλένιος (Ελληνικός χαλβάς): Ο ελληνικός χαλβάς είναι νηστίσιμος και φτιάχνεται από σιμιγδάλι, λάδι, ζάχαρη και νερό. Η βασική αναλογία του είναι 1 μέρος λάδι – 2 μέρη σιμιγδάλι – 3 μέρη ζάχαρη – 4 μέρη νερό (γνωστό ως 1-2-3-4 χαλβάς). Είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στη Σαρακοστή.

Παραλλαγές:

• Με σταφίδες, ξηρούς καρπούς, κανέλα
• Με σοκολάτα
• Με χυμούς φρούτων αντί για νερό

2.     Χαλβάς με Ταχίνι (Μακεδονικός / Βιομηχανικός Χαλβάς): Αυτός ο χαλβάς φτιάχνεται από ταχίνι (αλεσμένο σουσάμι) και σιρόπι (συνήθως γλυκόζη ή μέλι). Έχει ινώδη υφή και είναι πλούσιος σε θρεπτικά συστατικά. Διαδόθηκε ιδιαίτερα στον ελλαδικό χώρο από τους πρόσφυγες της Μικράς Ασίας.

Παραλλαγές:

• Σκέτος
• Με κακάο
• Με αμύγδαλα / φιστίκια
• Με μέλι αντί για ζάχαρη

3.     Χαλβάς Φαρσάλων (Σαπουνέ Χαλβάς): Παρασκευάζεται κυρίως από νισεστέ , βούτυρο, νερό και ζάχαρη. Εναλλακτικά, κυρίως σε περιόδους νηστείας, χρησιμοποιείται ηλιέλαιο αντί για βούτυρο. Δεν είναι γνωστό πότε ακριβώς ήρθε στην χώρα μας, με πιθανότερο τα τέλη του 12ου αιώνα, σύμφωνα με κάποιους ερευνητές ή κατά άλλους, στα τέλη του 14ου αιώνα μετά την εισβολή των Οθωμανών στη Θεσσαλία. Πέντε ήταν τότε τα είδη χαλβά που υπήρχαν στην περιοχή. Ο χαλβάς «πιρίντς», με αλεσμένο ρύζι και ζάχαρη, ο «κομμάτ», σκληρός, λευκού χρώματος, που μοιάζει με μαντολάτο και πουλιόταν αποκλειστικά και μόνο στο παζάρι του Αυγούστου (έως το 1960, περίπου), ο «σουσάμ», από σουσάμι ή στραγάλια, άμυλο και ζάχαρη, ο «ασουτέ», που ήταν νόστιμος, αλλά δύσκολα διατηρούταν (η κατασκευή του «σουσάμ» και του «ασουτέ» δεν μαρτυρείται μετά το 1920) και τέλος ο θρυλικός «σαπουνέ» που φτιαχνόταν με βούτυρο και υπήρξε πάντοτε ο επικρατέστερος όλων. Η ονομασία σαπουνέ προκύπτει από το πήξιμο του βουτύρου τον χειμώνα, που έμοιαζε στην σύσταση με το σαπούνι.

Κ   Κετέν Χαλβάς (Keten Helva): Αυτός ο χαλβάς έχει ινώδη υφή, παρόμοια με το μαλλί της γριάς. Φτιάχνεται από αλεύρι και ζάχαρη και είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στη βορειοδυτική Τουρκία και τα Βαλκάνια.

4.     Ινδικός Χαλβάς (Halwa): Στην Ινδία, ο χαλβάς φτιάχνεται από αλεύρι ρεβιθιού (Besan Halwa) ή σιμιγδάλι (Sooji Halwa), βούτυρο ghee, ζάχαρη και μπαχαρικά όπως κάρδαμο. Είναι ιδιαίτερα δημοφιλής σε γιορτές και θρησκευτικές τελετές.

Παραλλαγές:

• Gajar ka Halwa (με καρότα)
• Badam Halwa (με αμύγδαλα)
• Moong Dal Halwa (με φακές)

Διατροφική Αξία του Χαλβά: Ο χαλβάς είναι πλούσιος σε: Φυτικές ίνες, Πρωτεΐνες (κυρίως ο ταχινένιος χαλβάς) Υγιεινά λιπαρά, Αντιοξειδωτικά (ειδικά αν περιέχει ξηρούς καρπούς και μέλι) Ωστόσο, έχει και υψηλή περιεκτικότητα σε θερμίδες και σάκχαρα, οπότε χρειάζεται μέτρο στην κατανάλωση. Ο χαλβάς, είτε ως παραδοσιακό γλυκό είτε ως βιομηχανικό προϊόν, αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ελληνικής διατροφικής κουλτούρας. Από τις σαρακοστιανές νηστείες μέχρι τα πανηγύρια και τα παλάτια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ο χαλβάς έχει γράψει τη δική του γλυκιά ιστορία!

 Νηστίσιμος Χαλβάς Φαρσάλων (Χωρίς Βούτυρο)

Υλικά:

• 1 λίτρο νερό
• 500 γρ. ζάχαρη
• 250 γρ. νισεστέ
• 1 βανιλίνη
• 80 ml ελαιόλαδο η σπορέλαιο 
• 100 γρ. καβουρδισμένα αμύγδαλα

Εκτέλεση:

1. Σε μια κατσαρόλα, ανακατεύουμε το νερό, τη ζάχαρη, το νισεστέ και τη βανιλίνη.
2. Ζεσταίνουμε σε μέτρια φωτιά, ανακατεύοντας μέχρι να πήξει.
3. Προσθέτουμε το ελαιόλαδο και τα αμύγδαλα και συνεχίζουμε το ανακάτεμα.
4. Μεταφέρουμε σε ταψί, πασπαλίζουμε με ζάχαρη και καραμελώνουμε στο φούρνο με αντιστάσεις απο την επάνω πλευρά η με φλόγιστρο
5. Κόβουμε και σερβίρουμε όταν κρυώσει.